Asier LEKUE

Artur Mas Kataluniako presidentearen erreformak gizartean eztabaidak pizten jarraitzen dute. Azken egunotan Osasuna pribatizatzearen alde egindako proposamenak oposizioaren ezadostasunarekin egin du topo; PSC, Iniciativa per Catalunya eta Ciutatans  alderdiekin bereziki. Masen asmoa errenta maila jakin batetik gora aseguru medikua derrigorrezkoa bihurtzea da, eta Kataluniako osasun enpresak pribatizatu nahi ditu, hauen erabilera ordaintzera derrigortuz.

     Egungo krisi ekonomikoak kataluniar gizartean izaten ari den eragina murritzeko asmoz, hainbat erreforma ekonomiko proposatu dizkio Generalitateko presidenteak Parlamentuari azken hilabeteotan, gehienetan ezadostasunak piztuz bertan. Erreforma hauen  inguruan jasotako kritikak direla eta Masek ez du dudarik izan bere burua defendatzerako orduan, krisi garai honetan Kataluniar hiritarrengatik edozein sakrifizio egiteko prest dagoela adieraziz.

Curiosity espazio-ontzia Marterantz abiatu da

Sara MATSUTANI

Planeta gorriaren bizigarritasuna ikertzea da espazio-ontzi honekin lortu nahi dutena Estatu Batuetako agentziak. Gaur arratsaldeko 16:00tan aireratu dute “Atlas V” izeneko kohetea, barnean Curiosity espazio-ontzia zeramala, Cabo Cañaveraletik (Florida).

NASA-koek Martera bidaltzen duten hirugarren espazio-ontzia da eta gutxienez 686 egunetan planetaren azalera ikertzeko helburuarekin dago diseinatua. Agentziaren intentzioa eta misioa azaleraren ikerketa fisikoa, kimikoa eta meteorologikoa egitea da eta honekin prozesu geologiko eta klimatikoak interpretatzea. Modu horretan, hau da, tenperatura, ur likidoa izatearen aukerak eta erradiazio maila ikertzen, mikroorganismo bat sortzearen aukerak ikertu nahi dira.

NASA-koek adierazi dute espazio-ontzia Gale kraterrean kokatuko dela, 150km-ko diametroarekin eta 5km-tako garaiera duen mendixka zentral batekin. Leku hori aproposa dela esan dute, izan ere, bertatik Marteren historia geologikoaren zati handi bat jakin ahal izango da eta gainera ikertzaileek adierazi dutenez krater horrek garai batean laku bat izatearen arrastoak izan ditzake.

300 txinatar baino gehiagok beraien dendetan alkohola saltzeko baimena eskatu dute

Sara MATSUTANI

Madrileko dendari txinatarrak lehen aldiz manifestatu dira Espainian Madrileko udaletxearen aurrean. “Bigarren lizentzia” deiturikoa aldarrikatzen dute, hau da, elikagaiak saltzen dituen denda batean ardoa eta zerbeza saltzea baimentzen duen lizentzia. Protestak astelehenean goizeko 12:00tan gauzatu dira kontzentrazio moduan eta hauen helburua udal-erregistroan lizentziaren 200 eskaera baina gehiago entregatzea da.

2002. urtetik elikagaiak saltzen dituzten denda guztiak izan behar dute baimena ardoa, zerbeza edota alkohola saltzeko edozein ordutan. Baina dendari txinatarrek diote zinegotziek lege hau nahi duten bezala aplikatzen dutela eta gainera txinatarren baimen eskaerak alde batera uzten dituztela. Beraz, dendari espainiarrek jasotzen duten tratu berdina jasotzea aldarrikatzen dute txinatarrek.

Tabakoaren aurkako eztabaida berpiztu egin da Espainian gobernu aldaketaren ondorioz

Asier LEKUE

     2011 urtearen etorreran zeresan handia eman zuen Espainian Zapateroren gobernuak harturiko neurri berriak, establezimendu publikoetan erretzea debekatzen zuenak. Polemika handia sortu zuen neurri honek, gizarteko zenbait sektore kexatu zirelarik, erretzaileak eta ostalariak besteak beste. Baina egoera hau guztiz aldatu da gobernu aldaketaren ondorioz, PSOEk hauteskundeak galdu ondoren PPko Mariano Rajoy bilakatu da Espainiako presidente. Tabakoaren aurkako legearen inguruan eztabaida ugari sortu dira geroztik, eta presidente berriak hauteskunde-kanpainiaan berau leuntzearen alde egindako iradokizunak eztabaida sortu dute.

     Legearen aldaketari buruz ez da gehiegi sakondu eta ezinegona sortu da gizartean. Kontsumitzaileak eta ostalariak  dira legea atzera botatzearen aldeko sektorerik indartsuena, pertsona bakoitzak taberna batean gustura dagoela zigarro bat erretzeko aukera duela aldarrikatuz.  Beste alde batean tabako saltzaileak agertzen dira, legearen erreforma hau zergak igotzeko ez izango ote den beldurrez. Azkenik, legearen edozein erreformaren aurka agertzen dira sendagile, ez-kontsumitzaile eta bestelako sektoreak, tabakoaren aurkako legea osasun arloan inoiz egin den erreforma egokienetako bat izan zela aldarrikatzen dutenak.

Bere emaztea hil eta bere burua entregatu du gizon batek Terrasan

Udane MIGELTORENA

Erasoa gertatu den etxebizitza

Emakumeen indarkeriaren aurkako nazioarteko eguna eta bi egunetara soilik emakume bat hil du bere senarrak Terrassan (Bartzelona), polizia autonomikoak emandako informazioaren arabera. Gizonak arma zuriz emaztea hil ondoren Mossos d´Esquadrari abisua eman dio.

Poliziak goizeko 9:00etan gizon baten deia jaso dute, ezbeharraren berri emanez eta entregatzeko bere asmoa adieraziz. Erasotzaileak azaldu duenez, liskar handi bat izan ondoren hil du arma zuriz bere emaztea. Polizia erahilketa eman den etxera joan da, zeinetan emakumea hilik aurkitu dute. Bitartean beste patrulla batek erasotzailea atxilotu du. Epailearen aurrean deklaratu beharko du. Kasua ikertzen ari dira eta, besteak beste, hildako emakumeak atxilotua genero indarkeriagatik lehendik denuntziatu ote zuen argitu nahi dute.

55 emakume hil dira aurten Espainian indarkeria matxistagatik. Emakume hauen gehiengoa (% 66,7) espainiarrak ziren eta % 33,3 atzerritarrak. Erdiak gainera oso gazteak ziren: hildakoen emakumeetatik 30 ez ziren 41 urtera iristen, eta horietatik 16 ezta 30 urtera ere.

Bortxatua izan eta gero 12 urteko kartzela zigorra jaso du Afganistaneko emakume batek

Udane MIGELTORENA

CNN hedabide estatubatuarrak Gulnaz izeneko emakume afaganiar baten kasua iragarri du. 19 urte zituela Gulnaz bere lehengusinaren senarrak bortxatu zuen eta orain 12 urteko kartzela zigorra ezarri diote adulterioa leporatuz. Bi urte igaro dira bortxaketaz geroztik eta kartzela sahiestu nahi badu bortxatzailearekin ezkondu beharko da.

Gulnazek Kabul Badan Bagh espetxetik CNN telebista kateari jakinarazi dionez, ezkontza onartuko du bere alabagatik, zeina bortxaketaren ondorioz jaio zen. 

 

Afganistaneko legediak ezkondutako gizonezko batekin sexu harremanak edukitzea adulterio kontsideratzen du, bortxaketa bat izan bada ere. Eta zigorrik ez jasotzeko aukera bakarra bortxatzailearekin ezkontzea da.

Gulnazen kasuak oihartzun handia izatearen arrazoietako bat EB eta EB berak kontratatutako dokumental egile batzuen artean sortutako gatazka izan da. Egile hauek Afganistaneko emakumeen eskubideen inguruko erreportaiak grabatzeko izan ziren kontratatuak. Hauek Gulnaz eta beste emakume batzuk filmatu zituzten aurpegia agerian zutela. EBk proiektua gerarazi zuen, emakumeen segurtasuna arriskuan egin zitekeelakoan. Baina CNNk uste du EB-ren erabakia Afganistanekin duen harremanean oinarrituta dagoela; izan ere, filmak Afganistanen sistema judizialeko akats larriak erakusten ditu.

Ondorengo bideoan CNN-ek kartzelan Gulnazi egindako ingelesezko elkarrizketa dugu.

 

Europar Batasunak bakarrik itzaltzen diren zigarroak inposatu ditu

Sara MATSUTANI

Azaroaren 17tik aurrera kaleratuko diren zigarro guztiak denbora batez erabili gabe izanez gero bakarrik itzaltzeko sistema bat izan beharko dute. Modu honetan, zigarroekin sortutako suteek eragiten dituzten heriotzak %40ra jaistea espero dute.

RIP izeneko sistema hau duten zigarroak tabakoa biltzeko erabiltzen den paper doblea izan beharko du. Horrela, zigarroa denbora batez erabili gabe utziz gero paper horrek zigarroaren errekuntza geratu beharko luke. Jada EEBB, Kanada eta Australia bezalako herrialdetan derrigorrezkoa da sistema hau zigarroetan.

Batzordearen arabera zigarroek eragindako suteak 30.000 dira urtean, eta horren ondorioz 1.000 hildako eta 4.000 zauritu.Finlandian orain dela bi urte kaleratu zituzten horrelako zigarroak eta era honetan eragindako istripu mortaleak %43a jaistea lortu dute. Horregatik, Europar Batasunak sistema berri honekin 500 bizi espero ditu salbatzea urtean.

Eskola ilegal bat itxi dute Orihuelasen

Sara MATSUTANI

Orihuelasen ilegala zen eskola bat itxi dute. Merkatal gune batean ematen zizkieten klaseak 6 eta 12 urte bitarteko 60 umeei. Haurrak eskandinaviarrak dira eta Hezkuntza Sailekoak eskola berrietara eramateaz arduratuko dira.

Klaseak merkatal guneko dendetan ematen zituzten, kaleak umeen jolastokiak ziren eta inguruko taberna bat beraien jolas-orduak igarotzeko txokoa. Ez zegoen inolako kontrolik eta eskolak Hezkuntza Sailaren baimenik gabe jarraitzen zuen martxan.

Bizilagun batek salaketa jarri zuen umeek kalean jolastean eragiten zituzten oihuen berri emateko. Orduan, polizia guztia aztertzen hasi zen eta ziurtasun zein higiene araurik betetzen ez zutela egiaztatu zuten. Udaletxea eta kontseilaritza hasi dira jada umeak beste zentro batzuetan matrikulatzen eta eskolaren buru zenaren aurkako salaketa jartzen. Poliziak lortu dituen lehen ikerketen arabera eskola hau 2001. urtetik zegoen martxan.

NASAk Marte esploratzeko beste expedizio bat aireratuko du

     Asier LEKUE

     NASAk hurrengo larunbatean Curiosity ibilgailua orbitaratzeko asmo du, Marte planetaren esplorazioan beste pausu bat emanez. Curiosity ibilgailua Marte esploratzeko asmoarekin inoiz diseinaturiko ibilgailurik handiena da, 900 kg inguru, 3 metro luzeera eta altuerako 2,2 metroko neurriekin. Ibilgailu hau  Atlas V kohetean barrena jaurtiko da Cabo Cañaverlatik, eta 570 milioi kilometro egin odnoren 2012ko abuztun Planeta Gorrira iristea espero da.

     Misio honek 2.500 milioi dolarreko kostua suposatuko dio NASAri, horretarako garatutako baliabideak oso konplexuak izanik. NASAtik adierazi dutenez, Curiosity ibilgailua Martera eramandako aurreko erroboten eboluzio bat da, horrek suposatzen dituen abantailak kontuan hartuz. Horretaz aparte, azpimarragarria da misio honen azken xedea bertan bizimodurik existitu izan den demostratzea, eta bizitza arrunt bat garatzea posiblea den jakitea.

Telecincok telesaio bi eliminatu ditu iragarleen krisiaren ondorioz

      Asier LEKUE

La Noria telesaioak izandako arazoen ondoren itxura antzeko bi saio bere programaziotik kentzea erabaki du Telencincok, Enemigos intimos eta Resistire ¿vale? hain zuzen. Aste honetan bertan izango da aldaketa, eta telebista-katearen zuzendaritzatik ekintza honen helburua kate samurrago baten itxura hedatzea dela esan dute. Telesaio hauek Mas alla de la vida eta Acorralados programengatik ordezkatuak izango dira hurrenez hurren, bata azteazken gauetan eta bestea ostegun gauetan.

     Telecincok erabaki hau hartu behar izan du, behin bere telebista egiteko modua kolokoan jartzen asia dela. Arazoak Jordi Gonzalezek aurkeztutako La Noria telesaioan egin zuen eztanda, bertako arduradunek El Cucoren ( Marta del Castillo auziagatik kondenatua) ama elkarrizketatzea erabaki zutenean. Gertaera honek programaren zenbait iragarleen hasarrea probokatu zuen, gutxinaka ihes egiteari ekinez. Azken emanaldian, iragarle faltaren ondorioz, La Noriak iragarkirik gabeko saioa egin behar izan zuen, Telecincoren krisia agerian utziz.

Portu eta Sarasolaren torturen epaia salatzeko manifestazioa deitu dute

Udane MIGELTORENA

Igor Portu 2008an ostitalean

Hainbat alderdi eta eragilek manifestazioa deitu dute Iruñean azaroaren 26rako Igor Portu eta Mattin Sarasolaren torturen epaia salatzeko asmoz. Gernikako akordioa sinatu duten indar politikoek eta beste gizarte eragile batzuek salatu dutenez epaiak “zigorgabetasun osoa eman nahi dio torturaren erabilerari”. Manifestazioa 17:30etan hasiko da Golem zinematik. 

2010eko abenduan Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak lau guardia zibil zigortu zituen Portu eta Sarasola torturatzeagatik. Baina aste honetan Auzitegi Gorenak zigortutako lau guardia zibilak absolbitu ditu. Gorenak Donostiako auzi medikuen txostenak zalantzan jarri ditu, polizien abokatuek aurkeztutako medikuenak lehenetsiz.

Gorenak epaia eman eta biharamunean bi presoen abokatuek helegitea aurkeztea aztertu zuten. Gainera, Auzitegi Konstituzionalari babesa eskatuko diotela eta beharrezkoa bada, Giza Eskubideen Europako Auzitegira iritsiko direla adierazi dute.

Nafarroako Gobernuak euskarazko hedabideentzako diru laguntzak guztiz kendu nahi ditu

Udane MIGELTORENA

Nafarroako Gobernuak euskarazko hedabideentzat ematen zituen diru laguntzak bertan behera uztea aurreikusi du 2012rako. Topagunea Euskara Elkarteen federazioak eta Nafarroako euskarazko hedabideek hurrengo urteetarako etorkizuna zaila izango dela adierazi dute.

Azaroaren hasieran, Nafarroako gobernuak 2011ko diru laguntzen bigarren epealdiko esleitutako laguntzak murriztuko zirela jakinarazi zuen. Baina murrizketa horiek erabatekoak izan daitezkeela adierazi du Euskarabideak.

Azken urteetan murriztuz joan da Nafarroako Gobernuak euskarazko hedabideentzat emandako diru laguntza. Hedabideen eta Topagunearen ustez, erabakia “erabaki politikoa” da eta benetan ez dago diru eskasiarik, Gobernuak esaten duen moduan. Diru laguntzak guztiz kentzeak jarduerarekin jarraitzeko aukerak zeharo trabatzen dituela dio elkarteak. Azken honek gaineratu du Gobernuak euskarazko hedabideei babes ekonomikoa ez emateaz gain, aitortzarik ere ez diola ematen eta ikusezin bihurtzen dituela.

Hegaldi irakasle bat eta bere ikaslea hil dira Huescan

Istripua jasan zuen ultrarina itxura honetakoa zen.

Urriaren 29an, larunbata, bi pertsona hil ziren ultrarin batean hegan ari zirela. Angel Gutierrez, 60 urteko hegaldi irakaslea, eta Alfonso Sánchez, 29 urteko ikaslea, gidatzen ari ziren utrarinak Huescako Tardienta herriaren inguruan arroken kontra jo zuen.

Ezbeharra 14:10etan gertatu zen, Santa Quiteria ermitatik gertu. Gaztearentzat bere lehen hegaldi klasea zen eta Villanueva de Gallegako aerodromotik (Zaragoza) abiatu zen ordu batzuk lehenago. Istripuaren arrazoiak ikertzen ari badira ere, iturrien arabera istripua gertatu zen ingurua lainotuta zegoen.

Gorpuak ateratzeko zereginetan Huescako bonberoak, Guardia Zibila eta Huescako Komandantziako Polizia Judizialak aritu ziren. Istripua izan zuen ultrarina Aeroprkt-A22-L modelokoa zen.

Club de Vuelo de Villanueva de Gallegokoek, zeinetan irakasleak lan egiten zuen, adierazu dute irakaslea hegaldietan esperientzia handia zuen gizona zela. Hegazkina oso ondo berrikusia zegoela gaineratu dute.

Nafarroako gobernua “gaztelera zaintzen eta sustatzen”

Sara MATSUTANI

Nafarroako Gobernuak gaztelera zaintzeko eta sustatzeko saila sortu du Hezkuntzan. Sail berri honen helburua herrialdeko ikasleek gazteleraz irakurtzeko orduan gaitasun handiagoa izatea eta ahoz eta idatziz hobeto komunikatzea dela esan du Iribas kontseilariak. Horretarako material didaktikoa prestatuko dutela esan du exekutiboak.

Euskara eta atzerriko hizkuntzak Nafarroako Gobernuko Hezkuntzaren arloan sailak dituela eta gazteleraren kasuan, berriz, hizkuntza honen garapena zentralizatzeko eta koordinatzeko tresnarik ez zegoela esan du Iribasek (UPN). Beraz, adierazi du horregatik sortu dutela sail hau "gaztelerak ere zaintzeko eta sustatzeko beharra” duela ikustarazi nahi izanez.

Turkiako epaileek diote 13 urteko neskatoa bere borondatez prostituitzen zela

Sara MATSUTANI

Nahikoa harrigarria da jada hamahiru urteko neskato bat prostituta izatea baina are eta harrigarriagoa da Turkiako epaileek hartu duten erabakia kasuari dagokionez. Hauen usteetan neska nahiko heldua zen bere buruaren jabe izateko eta prostituta izatea bere borondatez onartu zuela adierazi dute.

Bi emakume hurbildu eta umeari dirua eskaini zioten gizonekin oheratzearen truke. Horrela hasi zen N.Ç.-ren istorioa. Orduz geroztik 26 bezero izan ditu, horien artean hainbat politiko, irakasle eta militar. 2002an gertatu zen hau eta herria atsekabeturik geratu zen, umeak ordea salatu zuen bere kasua eta epaileen erabakia hau izan da: 26 susmagarriei zigorra murriztea. Zergatia: “Neskatoak bere borondatez onartu zuen egin zuena egitea”, “nahikoa heldua” omen zen bere erabakiak hartzeko hamahiru urterekin.

Hiru lehengusu era basatian jipoituak izan dira Madrilgo M-30 errepidean

    Asier LEKUE

Auto bateko hiru bidaiariak bortitzki jipoituak izan ziran Madrilgo M-30 errepidean joan den irailaren 18an. Gertakaria arratsaldeko 20:30etan izan zen, Madrilgo Espainia Plazaren azpitik igarotzen den tunelean. Istiluak trafiko liskar batean izan zuen oinarria, eta pertsekuzio baten ondorioz erasotzaileen biktimen autoari bidea itxi zioten beraien auto biak erabilita.

      Jipoiaren biktimak 20 urte inguruko hiru espainiar lehengusu dira, morokoar jatorriarekin. Mutil bi eta neska bat izan ziran erasotuak,  eta erasotzaileek neska jo ez zuten arren mutiletako bat arma zuriz zauritu zuten sabelaldean. Oldartzaileetako bost, adingabeko bi, atxilotuak izan ziran errepideak dituen kameren imajinei esker. Jipoiaren bideoa saretik hedatua izan da, eta M-30 terminoa Twitteren munduko gai komentatuenetakoa bilakatu da.